Τι είναι ο HPV – Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων;
Οι θηλωματοϊοί ταξινομούνται σε γένη, είδη και τύπους. Οι θηλωματοϊοί που πρσβάλλουν τον άνθρωπο είναι οι γνωστοί ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV – Human Papillomaviruses). Ένας γενικός διαχωρισμός των HPV είναι σε δύο ομάδες, δηλαδή την ομάδα υψηλού κινδύνου, η οποία περιλαμβάνει ιούς που σχετίζονται με την εμφάνιση κακοήθειας και την ομάδα χαμηλού κινδύνου, που περιλαμβάνει ιούς οι οποίοι προκαλούν καλοήθεις βλάβες στο δέρμα και τους βλεννογόνους, όπως τα θηλώματα και τα κονδυλώματα.
Η πιθανή συσχέτιση του HPV με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας διερευνήθηκε κατ΄αρχάς από το Γερμανό καθηγητή zur Hausen ο οποίος το 2008 τιμήθηκε με το βραβείο Nobel γι αυτή του την ανακάλυψη. Έκτοτε έχει γίνει ιδιαιτέρως εκτεταμένη έρευνα σχετικά με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και τον HPV κατά τη διάρκεια της οποίας σε μία μελέτη ορόσημο τεκμηριώθηκε ότι ο HPV ανιχνεύεται στο 99.7% των περιστατικών του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Έχω HPV. Κινδυνεύω να πάθω καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας;
Η παρουσία του HPV είναι μία αναγκαία συνθήκη για την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας, όχι όμως και ικανή. Υπάρχουν και άλλοι συμπαράγοντες οι οποίοι σχετίζονται με την εμφάνιση αυτής της μορφής του καρκίνου. Έτσι, υπολογίζεται ότι περισσότερο από το 50% των σεξουαλικά ενεργών γυναικών έχουν έρθει σε επαφή με τον HPV κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Επίσης, το 80% των γυναικών που υφίστανται μόλυνση από τον HPV μετά από 18 μήνες δε θα έχουν πλέον ανιχνεύσιμη παρουσία του στον τράχηλο της μήτρας.
Συνεπώς, η φυσική ιστορία της HPV λοίμωξης σύμφωνα με ένα μοντέλο της εξέλιξης προς τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας περιλαμβάνει τρία βήματα: 1) Αρχικά συμβαίνει μόλυνση από ένα στέλεχος του HPV, 2) η μόλυνση ακολουθείται από εμμένουσα λοίμωξη από τον ιό η οποία οδηγεί σε προκαρκινωματώδεις αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας και 3) οι αλλοιώσεις αυτές οδηγούν σε εμφάνιση διηθητικού καρκίνου. Η παραπάνω διαδικασία διαρκεί δεκαετίες.
Αυτά βέβαια δεν αφορούν όλους τους τύπους του HPV. Αφορούν αποκλειστικά τους τύπους υψηλού κινδύνου που είναι κυρίως οι εξής: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 και 68. Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι ειδικά οι τύποι 16 και 18 είναι μαζί υπεύθυνοι για το 70% του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας. Δηλαδή σε μία γυναίκα με καρκίνο στον τράχηλο υπάρχει 70% πιθανότητα αυτός να έχει προκληθεί από τον 16 ή τον 18!
Πώς μπορώ να προλάβω τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Η πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας διακρίνεται στην πρωτογενή και τη δευτερογενή πρόληψη. Η πρωτογενής πρόληψη, δηλαδή η αποφυγή εξ αρχής της μόλυνσης ενός ατόμου από τον HPV, γίνεται με το εμβόλιο εναντίον του HPV. Η δευτερογενής πρόληψη δεν έχει ως στόχο να προλάβει την μόλυνση από τον ιό αλλά την εμφάνιση προκαρκινικών βλαβών που μπορεί να προκύψουν λόγω μίας μόλυνσης από τον ιό. Οι πιο διαδεδομένες μέθοδοι δευτερογενούς πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι το γνωστό test Παπανικολάου και το νεώτερο HPV test. Άρα ο μόνος τρόπος για να προληφθεί ο καρκίνος του τραχήλου είναι ο εμβολιασμός και η έγκαιρη διάγνωση μέσω του τακτικού ελέγχου με HPV test και test Παπανικολάου.
Τι είναι το HPV test;
Το HPV test είναι η ανίχνευση στον τράχηλο μιας γυναίκας των υψηλού κινδύνου τύπων του HPV. Ένα επαρκές HPV test πρέπει να μας δίνει την πληροφορία σχετικά με την θετικότητα στον τύπο 16 και τον τύπο 18 ξεχωριστά ενώ για τους υπόλοιπους, περίπου 12, υψηλού κινδύνου τύπους δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει ταυτοποίηση, απλώς χρειάζεται να ξέρουμε αν μια γυναίκα έχει γενικά κάποιον από αυτούς.Το δείγμα λαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο που λαμβάνεται και το τεστ Παπανικολάου. Η εξέταση του δείγματος όμως είναι διαφορετική καθώς πρόκειται για μοριακή ανίχνευση του HPV. Σε γενικές γραμμές εάν μία γυναίκα έχει κάποιον τύπο υψηλού κινδύνου του HPV και κυρίως τον τύπο 16 ή 18 ενδέχεται να χρειαστεί να υποβληθεί σε κολποσκόπηση προκειμένου να διαπιστωθεί εάν αυτός ο τύπος έχει προκαλέσει κάποια βλάβη στον τράχηλο ή όχι. Η συμβουλευτική σχετικά με τον HPV καλό είναι να παρέχεται από εξειδικευμένο στο αντικείμενο Γυναικολόγο ούτως ώστε να αποφεύγεται η διενέργεια άχρηστων επεμβάσεων και πανικού.