Ο φυσιολογικός κύκλος των 28 ημερών είναι λίγο-πολύ σταθερός κάθε μήνα, με μικρές αποκλίσεις σε κάθε γυναίκα της τάξης των 2 ή 3 ημερών. Τυχαίνει ωστόσο μέσα στο έτος ένα ποσοστό γυναικών να διαμαρτύρεται για ξαφνική καθυστέρηση ή και απώλεια περιόδου, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος λόγος ή παθολογία. Ακόμη ενδέχεται η περίοδος να παρουσιάζει διαφορές στην ποσότητα ή το χρώμα του αίματος, καθώς και στη διάρκεια της.
Αφού πρώτα αποκλείσουμε αρχικά την πιθανότητα εγκυμοσύνης με μια απλή αιματολογική εξέταση (Β-Χοριακής Γοναδοτροπίνης), θα διερευνήσουμε ποιοι άλλοι λόγοι μπορεί να προκαλέσουν τέτοιες διαταραχές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο.
Οι βασικότεροι είναι:
- Ορμονικές διαταραχές: Ιδιαίτερα πολυσύνθετο θέμα, τα ορμονικά προβλήματα μπορεί να ωφείλονται σε διαταραχές του Θυροειδούς αδένα ή σε Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS). Παθήσεις όπως Υποθυρεοειδισμός ή Υπερθυρεοειδισμός που επηρεάζουν τις θυρεοειδικές ορμόνες είναι πιθανό αίτιο διαταραχής της περιόδου. Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών σχετίζεται με τη δημιουργία πολλών μικρών κύστεων στις ωοθήκες, υπερπαραγωγή ανδρογόνων (ανδρικές ορμόνες) που επηρεάζουν την περιοδικότητα της ωοθυλακιορρηξίας. Άλλα συμπτώματα του συνδρόμου τα οποία μπορεί να συνυπάρχουν είναι η ακμή, το λιπαρό δέρμα, η αυξημένη τριχοφυϊα (πχ στην πλάτη), η αυξηση του βάρους και πολλές φορές αντίσταση στην ινσουλίνη. Η συχνότητα των πολυκυστικών ωοθηκών είναι γύρω στο 20% ενώ μόνο το 7% αυτών εμφανίζουν την βαρύτερη μορφή που είναι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.
- Μεταβολές στο βάρος: Οποιαδήποτε σημαντική αυξομείωση του βάρους – είτε χάσετε είτε πάρετε κιλά- μπορεί να δημιουργήσει ανωμαλίες στον κύκλο σας. Ειδικότερα η μεγάλης έντασης άσκηση ( σε επίπεδο πρωταθλητισμού) η άστατη και ανθυγιεινή διατροφή ή κάποια εξαντλητική δίαιτα ενδέχεται να μεταβάλουν την αναλογία μυικού ιστού/λιπώδους ιστού και να προκαλέσουν άστατες περιόδους. Είναι γεγονός ότι στις υπέρβαρες γυναίκες διαταράσσεται ο άξονας υποθάλαμος-υπόφυση-ωοθήκες, διατρέχουν σχεδόν τριπλάσιο κίνδυνο για διαταραχές της ωορρηξίας, έχουν υψηλότερες πιθανότητες για Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών και συνεπώς υψηλό κίνδυνο υπογονιμότητας.
- Στρες: Οι έντονοι ρυθμοί της ζωής, η πίεση της δουλειάς ή κάποιο δυσάρεστο γεγονός, μπορεί να προκαλέσουν άγχος και ένταση το οποίο έχει άμεσο αντίκτυπο στον κύκλο της γυναίκας. Ωστόσο αυτός ο παράγοντας είναι αρκετά γενικευμένος και δε θα πρέπει οποιαδήποτε διαταραχή να αποδίδεται ελαφρά τη καρδία στο στρες χωρίς πρώτα να αποκλειστούν άλλοι- ενδεχομένως σοβαρότεροι-λόγοι.
- Φάρμακα: Επίπτωση στην κανονικότητα της περιόδου μπορεί να έχουν και ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα όπως αντισσυλυπτικά ( μέχρι να ρυθμιστεί ο κύκλος), στεροειδή κ.α.
- Γεωγραφικές αλλαγές/Μετακινήσεις: Τα ταξίδια-ιδιαίτερα τα πολύωρα και μακρινά αεροπορικά- και η αλλαγή του περιβάλλοντος έχει παρατηρηθεί να επηρεάζει και τον έμμηνο κύκλο, ο οποίος επανέρχεται στα φυσιολογικά όταν ο οργανισμός συνηθίσει στις νέες κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.
Τι μπορείτε να κάνετε προκειμένου να ξαναβρεί τους ρυθμούς της η περίοδος σας;
Αρχικά δε χρειάζεται πανικός.Διερεύνηση απαιτείται όταν η διαταραχή επιμένει, καθώς ορισμένες φορές το πρόβλημα είναι παροδικό.
Σκοπός είναι να διαχειριστείτε ή να μειώσετε το άγχος με ήπια άσκηση και ενδεχομένως τη βοήθεια κάποιου ειδικού ψυχολόγου. Αν πάλι το πρόβλημα είναι ορμονικό, ένας εξιδικευμένος ενδοκρινολόγος σε συνεργασία με το γυναικολόγο σας μπορούν να ρυθμίσουν τις ορμόνες να λειτουργούν ομαλά. Το πρόβλημα των διαταραχών κύκλου αντιμετωπίζεται κυρίως συντηρητικά με αλλαγές στον τρόπο ζωής (π.χ. διατροφή) και σε επόμενο στάδιο με φαρμακευτική αγωγή (π.χ. ορισμένα σκευάσματα προγεστερόνης ή αντισυλληπτικά), πάντα σε συννενόηση με τον θεράποντα γυναικολόγο σας.