Ο αυνανισμός είναι μια διαδικασία μέσα από την οποία το άτομο διεγείρει τα γεννητικά του όργανα προκαλώντας αίσθημα ηδονής και που συχνά καταλήγει στον οργασμό.Κατά τον αυνανισμό η σκέψη μας, μέσω της φαντασίας, δημιουργεί διάφορες εικόνες, σενάρια, σκηνικά που εμπλουτίζονται συνήθως από σεξουαλικές φαντασιώσεις οι οποίες δυναμώνουν την ευχαρίστηση.
Πρόκειται για μια φυσιολογική διαδικασία της ανθρώπινης σεξουαλικότητας που δείχνει την ανάγκη της εξερεύνησης του σώματος και της ικανοποίησης της σεξουαλικής ορμής.
Ο αυνανισμός παρατηρείται σε όλες τις ηλικιακές φάσεις του ανθρώπου. Ακόμη και τα νήπια και τα παιδιά παρουσιάζουν στύσεις που έχουν κυρίως αντανακλαστικό χαρακτήρα.Επίσης,είναι πολύ συχνό φαινόμενο τα αγόρια και τα κορίτσια καθώς μεγαλώνουν να ασχολούνται, να αγγίζουν και να χαιδεύουν τα γεννητικά τους όργανα.Αυτή είναι μια συμπεριφορά που κινητοποιείται από τη γενικότερη τάση τους προς την περιέργεια και την εξερεύνηση. Η εφηβεία είναι το ηλικιακό στάδιο όπου ο αυνανισμός αρχίζει να γίνεται πιο συχνός και πιο συνειδητός και μέσα από τον οποίο το αγόρι φτάνει σε εκσπερμάτιση και το κορίτσι σε κλειτοριδικό οργασμό.
Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο ο αυνανισμός να συνεχίζεται και μετά το τέλος της εφηβείας, να διατηρείται και να εμμένει στην ενήλικη ζωή. Πολλές έρευνες του Αlfred Kinsey, ενός διάσημου βιολόγου και σεξολόγου, αναφέρουν ότι ο αυνανισμός είναι μια πράξη που παρατηρείται σχεδόν σε όλους τους άντρες και σε μεγάλο ποσοστό των γυναικών κατά τη διάρκεια της ζωής τους.