Η έλλειψη σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στο σχολείο, συχνά και στο σπίτι, έχει οδηγήσει σε τραγωδία σε ό,τι αφορά τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες σε εφήβους, καθώς στο τέλος η έκτρωση αντικαθιστά την αντισύλληψη. Οι αριθμοί ξεδιπλώνουν μια θλιβερή πραγματικότητα και μάλιστα σε μια χώρα που μαστίζεται από υπογεννητικότητα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εταιρίας Οικογενειακού Προγραμματισμού (ΕΟΠ) και του Αρεταίειου Νοσοκομείου Αθηνών, το 22% των Ελληνίδων δηλώνει ότι έχει κάνει τουλάχιστον μια έκτρωση. Το 10% των γυναικών που υφίσταται τέτοιου είδους επεμβάσεις είναι εφηβικής ηλικίας!
Η οδυνηρή πραγματικότητα:
- 250.000 εκτρώσεις γίνονται στη χώρα μας ετησίως, αριθμός υπερδιπλάσιος των γεννήσεων. Οι ειδικοί εικάζουν, ωστόσο, ότι τα περιστατικά ξεπερνούν τις 300.000.
- 190.000 εκτρώσεις γίνονται ετησίως στη Μ.Βρετανία, που έχει πενταπλάσιο πληθυσμό από την Ελλάδα.
- 40.000 εκτρώσεις τον χρόνο στην Ελλάδα αποφασίζονται από κορίτσια κάτω των 18 ετών, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας.
- 1 στα 4 κορίτσια ηλικίας 14 έως 17 ετών έχει κάνει έκτρωση, σύμφωνα με έρευνα του Αρεταίειου Νοσοκομείου.
- 1 στις 2 έφηβες που κάνουν έκτρωση δεν ενημερώνουν τη μητέρα τους.
Δυστυχώς, είναι κοινό μυστικό ότι πολλές Ελληνίδες αντιμετωπίζουν την άμβλωση ως μέθοδο αντισύλληψης, προφανώς λόγω έλλειψης πληροφόρησης για την αντισύλληψη. Στην εφηβεία παρατηρείται συχνά η έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας, ως αποτέλεσμα σωματικών, συναισθηματικών, ψυχολογικών και κοινωνικών αλλαγών.
Κύηση στην εφηβεία
Περίπου 1 στις 3 με 4 έφηβες είναι ήδη σεξουαλικά ενεργή. Επίσης, είναι δυσάρεστο το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτές δεν χρησιμοποιεί καμία ή χρησιμοποιεί αναποτελεσματική μέθοδο αντισύλληψης. Οι στατιστικές μελέτες δείχνουν ότι 1 στις 10 έφηβες, στις ανεπτυγμένες χώρες, θα έχει τουλάχιστον μία απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη.
Εγκυμοσύνη στην εφηβεία. Ποιοί είναι οι λόγοι;
Οι κύριοι λόγοι για τη συχνή εμφάνιση ανεπιθύμητων κυήσεων στην εφηβεία είναι: η μη χρήση αντισύλληψης, η έλλειψη ενημέρωσης, η αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα, αλλά και η αυξημένη γονιμότητα λόγω ηλικίας.
Παράλληλα, οι κυήσεις στην ηλικία αυτή είναι υψηλού κινδύνου και αυτό οφείλεται στην ανωριμότητα του γεννητικού συστήματος, στις κακές διατροφικές συνήθειες των εφήβων, σε συνδυασμό με τις αυξημένες διαιτητικές απαιτήσεις μιας εγκυμοσύνης, στη συναισθηματική ανωριμότητα, στη χρήση καπνού, αλκοόλ και ναρκωτικών, στην κακή κατάσταση της υγείας των εφήβων πριν από την εγκυμοσύνη, στην έντονη ψυχολογική επιβάρυνση.
Επιπλέον, το σώμα της εφήβου που ακόμα διαπλάθεται έχει ήδη αυξημένες ανάγκες για λήψη πρωτεϊνών, ασβεστίου, βιταμινών και θερμίδων. Είναι, λοιπόν,αμφίβολο κατά πόσο η διατροφή μιας εφήβου θα μπορέσει να στηρίξει την ανάπτυξη τόσο της ίδιας όσο και του εμβρύου.
Ακόμα,δεν είναι σπάνιο φαινόμενο η ιατρική παρακολούθηση να είναι ανεπαρκής, καθώς πολλές έφηβες, λόγω του νεαρού της ηλικίας τους, χαρακτηρίζονται από έλλειψη πειθαρχίας και υπευθυνότητας, στοιχεία που απαιτεί μια εγκυμοσύνη. Ταυτόχρονα, πολλές έφηβες αρνούνται να διακόψουν το κάπνισμα. Επίσης,ο τοκετός κατά την εφηβεία μπορεί να έχει μεγαλύτερη διάρκεια και περισσότερους τραυματισμούς του κόλπου και του αιδίου, λόγω της ανωριμότητας των ιστών.
Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η ψυχολογική πίεση από το οικογενειακό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον αποτελεί επίσης ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα. Οι γονείς θα πρέπει να συμπαρασταθούν στην έφηβη και αν δε κατόρθωσαν να την ενημερώσουν στα πρωτα βήματα της εφηβείας της, θα πρέπει να της παράσχουν όχι μόνο την απαραίτητη πληροφόρηση, αλλά και να της μιλήσουν εκτενώς για την αντισύλληψη, τη σημασία της, καθώς και τη σπουδαιότητα της εγκυμοσύνης και το πόσο σοβαρά οφέιλουμε να την αντιμετωπίζουμε καθώς αφορά μια ζωή!
Επιπλοκές
Οι σημαντικότερες επιπλοκές που παρατηρούνται κατά την κύηση στην εφηβεία επηρεάζουν σημαντικά τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου και είναι οι εξής: αναιμία, αυξημένη αρτηριακή πίεση, χαμηλό βάρος εμβρύου, πρόωρος τοκετός.
Έκτρωση στην εφηβεία
Αν και γενικά ο αριθμός των εκτρώσεων στη χώρα μας έχει μειωθεί σημαντικά, καταγράφεται αύξηση τους στην εφηβική ηλικία. Στην Ελλάδα η διακοπή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης μέχρι την 12η εβδομάδα της κύησης είναι νομοθετικά κατοχυρωμένη. Όταν όμως πρόκειται για ανήλικη, χρειάζεται τη γραπτή συγκατάθεση ενός από τους δύο γονείς ή του ατόμου που έχει την επιμέλεια της ανήλικης. Στη χώρα μας η μοναδική επιλογή είναι η χειρουργική έκτρωση. Ο γυναικολόγος πρέπει να έχει την κατάλληλη εμπειρία για χειρισμό τέτοιων διαδικασιών σε έφηβες προκειμένου να αποφευχθούν οι πιθανές επιπλοκές, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες. Οι μέθοδοι φαρμακευτικής έκτρωσης, και συγκεκριμένα η χρήση της στην εφηβεία, είναι ακόμα υπό μελέτη. Ο γιατρός έχει ή θα έπρεπε να έχει και ρόλο συμβούλου. Η έφηβη χρειάζεται αρκετό χρόνο συζήτησης με το γιατρό. Πρωταρχικός στόχος του είναι να βοηθήσει την έφηβη να κατανοήσει τις πραγματικές διαστάσεις της κατάστασης και να υποστηρίξει την οικογένεια της για να πάρει τις σωστές αποφάσεις. Επίσης, πρέπει να δώσει συμβουλές και κατευθύνσεις για το μέλλον, καθώς η έφηβη μπορεί να έχει απόλυτη άγνοια για την αντισύλληψη που θα πρέπει να ακολουθήσει από κει και ύστερα, καθώς επίσης και τυχόν εξωπραγματικούς φόβους και παρανοήσεις.
Εν κατακλείδι, η πρόληψη (μέθοδοι αντισύλληψης) είναι η καλύτερη λύση. Είναι απαραίτητη η ενημέρωση και αναγκαία περισσότερο από ποτέ η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τόσο στο σπίτι, στο σχολείο, και από τον Ιατρό (γυναικολόγο).