Η οστεοπόρωση είναι η συχνότερη πάθηση των οστών και χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και από διαταραχή της δομής των οστών με αποτέλεσμα τη μείωση της αντοχής τους και τον αυξημένο κίνδυνο κατάγματος.
Η οστεοπόρωση διακρίνεται σε:
– Πρωτοπαθή (μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση, οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση)
Η πιο συχνή μορφή οστεοπόρωσης είναι η μετεμμηνοπαυσική. Εμφανίζεται σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και σχετίζεται με τη μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων, που φυσιολογικά παρατηρείται σε αυτή την ηλικία των γυναικών. Η λεγόμενη οστεοπόρωση των ηλικιωμένων εμφανίζεται σε γυναίκες και άντρες ηλικίας 70 ετών και πάνω.
-Δευτεροπαθή
Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση αναπτύσσεται σε ασθενείς με ορισμένες παθήσεις, όπως είναι π.χ. ο υπερθυρεοειδισμός και το σύνδρομο δυσαπορρόφησης. Επίσης δευτεροπαθής οστεοπόρωση μπορεί να εμφανιστεί σε ασθενεις που παίρνουν για μακρό χρονικό διάστημα ορισμένα φάρμακα, όπως είναι τα γλυκοκορτικοειδή (δηλ. η κορτιζόνη), η θυρεοειδική ορμόνη σε δόση μεγαλύτερη απ’ότι χρειάζεται για την αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού, τα αντιεπιληπτικά φάρμακα ή η ηπαρίνη.
Τα 5 SOS που πρέπει να γνωρίζουν οι γυναίκες
-Το γάλα είναι αναντικατάστατο
Η πρόσληψη ασβεστίου μέσω του γάλακτος βοηθά περισσότερο στην απόκτηση υψηλής οστικής μάζας σε νεαρές έφηβες.Γαλλική έρευνα που έγινε σε κορίτσια μετά την εμμηναρχή, που λάμβαναν καθημερινά γάλα ή άλλες πηγές ασβεστίου και συνυπολόγισε και άλλους παράγοντες, βρήκε ότι όσα κατανάλωναν γάλα είχαν περισσότερη οστική μάζα από εκείνα που έπαιρναν ασβέστιο από άλλες πηγες. Η πρόσληψη γάλακτος στην εφηβική ζωή είναι πολύ σημαντική και δεν μπορεί να αναπληρωθεί από άλλες πηγές ασβεστίου.
-Ο ήλιος δε καλύπτει τις ανάγκες σε βιταμίνη D
Η δυνατότητα επαρκούς σύνθεσης της βιταμίνης D από το δέρμα μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας δεν είναι αρκετή σε όλη την Ευρώπη,συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Η σύνθεση της βιταμίνης D από το δέρμα μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας δεν έχει μόνο σχέση με τη διάρκεια ηλιοφάνειας σε μια χώρα, αλλά και από τον παράλληλο που βρίσκεται η χώρα αυτη. Σύμφωνα με τον ειδικό στο θέμα αυτό Αμερικανό ερευνητή δρα Hοllick, χώρες πάνω από τον 37ο παράλληλο δεν παρέχουν επαρκή σύνθεση της βιταμίνης D, ανεξάρτητα από τον βαθμό της ηλιοφάνειας. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβάνομένων και των μεσογειακών βρίσκονται υψηλότερα από τον 37ο παράλληλο, πράγμα που επιτρέπει ωφέλιμη έκθεση στον ήλιο για τη σύνθεση της βιταμίνης D μόνο για λίγη ώρα, περίπου το μεσημέρι.
-Ο ρόλος της ρύπανσης
Η μόλυνση της ατμόσφαιρας και η τρύπα του όζοντος επιδρούν αρνητικά στη σύνθεση της βιταμίνης D. Σύμφωνα με βελγική μελέτη, οι άνθρωποι που ζουν στην πόλη έχουν μειωμένα επίπεδα ενεργής βιταμίνης D, άσχετα με την ώρα που εκτίθενται στον ήλιο. Το εύρημα αυτό έχει επιβεβαιωθεί και σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Ο περιορισμός του χρόνου των διακοπών εκτός πόλης και η χρήση προστατευτικών αντηλιακών λαδιών, περιορίζουν επιπλέον την ήδη ανεπαρκή πρόσληψη από το δέρμα της απαραίτητης βιταμίνης.
-Η οστική απώλεια δεν διαρκεί μόνο τα πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση
Για πολλά χρόνια επικρατούσε η άποψη ότι η περίοδος μετά την εμμηνόπαυση (5-10 χρόνια) χαρακτηρίζεται από αυξημένο ρυθμό οστικής απώλειας και ότι μετά την πάροδο μιας δεκαετίας η μακρόχρονη προσαρμογή στη στέρηση των οιστρογόνων οδηγεί σε σταθεροποίηση της οστικής μάζας. Νεώτερες έρευνες έδειξαν ότι η οστική απώλεια συνεχίζεται σε όλη την εμμηνοπαυσικά ζωή, γεγονός που καθιστά αναγκαία την πρόληψη της οστεοπόρωσης για όλη τη ζωή της γυναίκας.
-Αναγκαία άσκηση
Η άσκηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρως. Εκτός από τον κίνδυνο οστεοπορωτικών καταγμάτων, η γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση κινδυνεύει από την προοοδευτική παραμόρφωση του σώματός της, κυρίως από την κύφωση της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Εκτός από το άσχημα αισθητικό αποτέλεσμα, η κύφωση προκαλεί λειτουργικές επιβαρύνσεις στην καρδιααγγειακή, αναπνευστική και πεπτική λειτουργία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικής μελέτης, η μακρόχρονη και συστηματική άσκηση έκτασης του κορμού προλαβαίνει, αλλά και βελτιώνει την κύφωση στις υγιείς, αλλά και στις γυναίκες με οστεοπόρωση.
Τέσσερις συνήθειες που επιταχύνουν την οστεοπόρωση και πρέπει να αποφύγετε
Δεν αρκεί να πίνετε πολύ γάλα και να τρώτε τυρί για να αποφύγετε την οστεοπόρωση. Ένας υγιεινός τρόπος ζωής με ισορροπημένη διατροφή, άσκηση, και επαρκή ξεκούραση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της συχνής σκελετικής πάθησης.
Πέρα από τις καλές συνήθειες που πρέπει να υιοθετήσετε, πρέπει παράλληλα να κόψετε τις κακές! Στη συνέχεια θα δείτε μερικές από τις συνηθέστερες συνήθειες που συμβάλλουν στην εκδήλωση της οστεοπόρωσης.
1.Καθιστική ζωή
Τα οστά αποτελούν ζωντανούς ιστούς και χρειάζεται να κινούμαστε όσο το δυνατόν περισσότερο μέσα στην ημέρα για να παραμείνουν υγιείς και να μην εκφυλιστούν.Καλό είναι να γυμναζόμαστε όσο συχνότερα γίνεται, όμως ταυτόχρονα πρέπει να φροντίζουμε να καθόμαστε όσο το δυνατόν λιγότερο.
2. Υπερβολική κατανάλωση αλατιού
Η αυξημένη πρόσληψη νατρίου μέσω του αλατιού επιδρά αρνητικά στην αρτηριάκη πίεση.Καθώς τα νεφρά εργάζονται εντατικά ώστε να απορρίψουν το περιττό αλάτι, απομακρύνεται επίσης από τον οργανισμό ασβέστιο, ένα από τα βασικότερα <<δομικά συστατικά>> του σκελετού.
3.Έλλειψη βιταμίνης D
Για να συνθέσει ο οργανισμός τη βιταμίνη D πρέπει το δέρμα να εκτεθεί στον ήλιο.Εάν λοιπόν αποφεύγετε τον ήλιο είναι πιθανό τα επίπεδα βιταμίνης να μην είναι επαρκή.Η βιταμίνη D εμπλέκεται στη διαδικασία απορρόφησης και επεξεργασίας του ασβεστίου, οπότε παίζει σημαντικό ρόλο στη σκελετική υγεία.
4.Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
Η κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο δεν επηρεάζει αρνητικά την υγεία, ωστόσο οι υπερβολές-όπως ισχυεί, άλλωστε, για τα πάντα στη ζωή-επιδρούν αρνητικά στα οστά.Η αυξημένη συγκεντρωση αλκοόλ στον οργανισμό επιβαρύνει το γαστρεντερικό, με αποτέλεσμα να είναι πιο δύσκολη η απορρόφηση του ασβεστίου.Παράλληλα,το αλκοόλ κάνει κακό στο συκώτι και στο πάγκρεας, δυο όργανα-κλειδιά όσον αφορά την επεξεργασία του ασβεστίου και της βιταμίνης D.
Συμπερασματικά, καλό θα ήταν γυναίκες στην κλιμακτήριο ή στην εμμηνόπαυση να συμβουλεύονται το γυναικολόγο τους για την πρόληψη ή τη θεραπεία της οστεοπόρωσης τους.