Τι είναι το HPV test?
Γενικά όταν αναφερόμαστε στον όρο HPV test εννοούμε την ανίχνευση της παρουσίας, σε κάποια θέση του σώματος, του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papillomavirus – HPV). Κυρίως αναφερόμαστε στην ανίχνευση του DNA του HPV, όμως υπάρχουν και tests για την ανίχνευση του RNA ή και διαφόρων πρωτεϊνών που παράγονται από το γενετικό υλικό του HPV στα κύτταρα που έχουν προσβληθεί από αυτόν. Οι HPV γενικά διακρίνονται σε υψηλού κινδύνου, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για διάφορους καρκίνους στον άνθρωπο και κυρίως για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού, του πέους, του αιδοίου, του κόλπου αλλά και καρκίνους που αναπτύσσονται στη βάση της γλώσσας και τις αμυγδαλές και σε χαμηλού κινδύνου που είναι υπεύθυνοι για διάφορες καλοήθεις βλάβες όπως τα κονδυλώματα.
Ποια είναι η χρήση του HPV test στη γυναίκα?
Στη γυναίκα η βασική χρήση του HPV test αφορά στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. O καρκίνος του τραχήλου οφείλεται αποκλειστικά στους υψηλού κινδύνου τύπους του HPV οι οποίοι είναι κατά βάση 14 διαφορετικοί τύποι. Κάθε τύπος του ιού χαρακτηρίζεται από έναν αριθμό (πχ HPV 16, 18, 45 κτλ). Όταν αναφερόμαστε σε HPV test κατά κανόνα εννοούμε το test για την ανίχνευση των υψηλού κινδύνου τύπων του ιού. Οι χαμηλού κινδύνου δεν ενδιαφέρουν στην καθημερινή πράξη και η ανίχνευσή τους έχει μόνο νόημα στα πλαίσια επιδημιολογικής επιστημονικής έρευνας.
Πώς γίνεται το HPV test στη γυναίκα?
Η διαδικασία λήψης του HPV test στη γυναίκα για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι εύκολη και πανομοιότυπη με τη διαδικασία λήψης του γνωστού Pap test. Η γυναίκα κάθεται στη γυναικολογική εξεταστική καρέκλα, ο γυναικολόγος τοποθετεί στον κόλπο τον κολποδιαστολέα και με τη χρήση ειδικής σπάτουλας και βούρτσας λαμβάνει το δείγμα από τον τράχηλο της μήτρας. Είναι πολύ σύντομη διαδικασία και η γυναίκα καλείται απλώς να δείξει λίγη υπομονή και να είναι όσο πιο χαλαρή γίνεται ούτως ώστε να νιώθει την ελάχιστη δυνατή δυσφορία. Στη συνέχεια ο Γυναικολόγος τοποθετεί την σπάτουλα και τη βούρτσα σε ειδικό φιαλίδιο από το οποίο εκτός από το HPV test είναι δυνατόν ταυτόχρονα να γίνει και το Pap test. Το φιαλίδιο κατόπιν αποστέλλεται σε ειδικό πιστοποιημένο εργαστήριο προκειμένου να διενεργηθούν οι παραπάνω εξετάσεις.
Τι θα λέει το αποτέλεσμα του HPV test που θα πάρουμε?
Αφού ακολουθηθεί η παραπάνω διαδικασία σε λίγες μέρες θα είναι διαθέσιμο το αποτέλεσμα του HPV test. Η μορφή του αποτελέσματος θα είναι διαφορετική ανάλογα με το εργαστήριο και το είδος του test που χρησιμοποιεί αυτό. Όσον αφορά τα συνηθισμένα HPV tests αυτά θα πρέπει να μας δίνουν την πληροφορία της θετικότητας ή μη του δείγματος σε κάποιον υψηλού κινδύνου τύπο του HPV. Δεν είναι απαραίτητο να ξέρουμε ακριβώς ποιος τύπος υψηλού κινδύνου του HPV ανιχνεύθηκε σε μία γυναίκα με την εξαίρεση δύο τύπων, των πλέον σημαντικών, των HPV 16 και HPV 18. Αυτοί οι τύποι μαζί είναι υπεύθυνοι για περίπου το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ενώ οι υπόλοιποι 12 υψηλού κινδύνου τύποι μαζί είναι υπεύθυνοι για το 30% αυτού του καρκίνου. Έτσι, το απόλυτα απαραίτητο που θα πρέπει να μας λέει ένα HPV test είναι εάν η γυναίκα είναι θετική για τον τύπο 16 ή όχι, εάν είναι θετική για τον τύπο 18 ή όχι και εάν είναι θετική για κάποιον από τους υπόλοιπους 12 τύπους υψηλού κινδύνου του HPV χωρίς να χρειάζεται να μας γνωστοποιείται ακριβώς σε ποιον από αυτούς.
Ποιες γυναίκες πρέπει να κάνουν HPV test?
Το HPV test είναι μία μέθοδος πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε σε συνδυασμό με το Pap test είτε μεμονωμένα. Οι ισχύουσες οδηγίες στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες προτείνουν το HPV test να εφαρμόζεται σε γυναίκες 30 ετών και άνω ταυτόχρονα με το Pap test. Γυναίκες μεταξύ 21 και 30 δεν προτείνεται να υποβάλλονται σε HPV test αλλά μόνο σε Pap test λόγω της ιδιαίτερα αυξημένης συχνότητας ανίχνευσης του HPV στις ηλικίες αυτές. Αυτό αφορά την περίπτωση ταυτόχρονης διενέργειας HPV test και Pap test. Ωστόσο, πρόσφατα συγκεκριμένο HPV test έλαβε έγκριση από τον Οργανισμό Φάρμακων των ΗΠΑ (FDA) για χρήση αυτόνομα χωρίς την ταυτόχρονη διενέργεια Pap test σε γυναίκες από 25 ετών και άνω. Αυτές οι προτάσεις αφορούν προσπάθεια προσέγγισης του βέλτιστου τρόπου εξέτασης του γυναικείου πληθυσμού για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και όχι απαραίτητα κάθε γυναίκα ξεχωριστά όπου πάντα πρέπει να υπάρχει και το στοιχείο της εξατομίκευσης. Ακόμη, γυναίκες που θα πρέπει να ελέγχονται με HPV test είναι γυναίκες που έχουν διαγνωστεί ήδη με το αποτέλεσμα ASCUS στο Pap test ούτως ώστε να αποφασιστεί εάν θα πρέπει να υποβληθούν σε κολποσκόπηση ή όχι καθώς και γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε κωνοειδή εκτομή του τραχήλου ή αφαίρεση τμήματος τραχήλου με αγκύλη διαθερμίας (LOOP).
Πώς ακριβώς αξιολογείται ένα HPV test?
Εάν μία γυναίκα βρεθεί θετική στον τύπο 16 ή στον τύπο 18 τότε γενικά θα πρέπει να υποβληθεί σε κολποσκόπηση από ειδικό πιστοποιημένο Γυναικολόγο λόγω της σημασίας αυτών των δύο τύπων του ιού. Εάν είναι αρνητική για τους δύο αυτούς τύπους αλλά θετική για κάποιον από τους υπόλοιπους 12 τύπους του HPV τότε πρέπει να υποβληθεί σε κολποσκόπηση εφόσον έχει και θετικό αποτέλεσμα Pap test.
Είναι απαραίτητο να κάνει μία γυναίκα HPV test?
Το HPV test είναι μία καινούργια μέθοδος για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας που θα κυριαρχήσει σε αυτόν τον τομέα τα επόμενα χρόνια όπως μέχρι τώρα είχε κυριαρχήσει το Pap test. Το βασικό του χαρακτηριστικό είναι ότι έχει ως διαγνωστικό test ευαισθησία της τάξης του 93% ή και μεγαλύτερη διεθνώς ενώ η αντίστοιχη ευαισθησία του Pap test κυμαίνεται από 55 έως 75% σε διάφορες μελέτες. Δηλαδή είναι πού λιγότερο πιθανό μία γυναίκα να έχει προκαρκινική βλάβη στον τράχηλο όταν το HPV test είναι αρνητικό παρά όταν το Pap test είναι αρνητικό.