Η μαστογραφία είναι μια εξέταση με αναμφισβήτητη αξία, καθώς μπορεί να αποδειχτεί σωτήρια για τον καρκίνο του μαστού. Σκοπός της είναι ο εντοπισμός του καρκίνου πριν αυτός γίνει ογκίδιο, οπότε και είναι ευκολότερα αντιμετωπίσιμος, χωρίς να απαιτείται συνήθως καμία συστημική θεραπεία, παρά μόνο η χειρουργική αφαίρεσή του. Παρόλο που όλες οι γυναίκες γνωρίζουν όμως, ότι από μία ηλικία πρέπει να κάνουν μαστογραφία, οι περισσότερες το αμελούν, ενώ πολλές δεν έχουν υποβληθεί ποτέ σε εξέταση. Όλες οι γυναίκες, βάσει ηλικίας και οικογενειακού ιστορικού, πρέπει να υποβάλλονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε έλεγχο των μαστών τους. Η μαστογραφία γίνεται με τον μαστογράφο. Οι γυναίκες χωρίς οικογενειακό ιστορικό, πρέπει να κάνουν την πρώτη μαστογραφία τους ή μαστογραφία αναφοράς, όπως λέγεται, μεταξύ 35 και 40 ετών. Εάν η γυναίκα έχει οικογενειακό ιστορικό, πρέπει να κάνει μαστογραφία δέκα χρόνια νωρίτερα από την ηλικία στην οποία εμφανίστηκε ο καρκίνος του μαστού στο συγγενικό της πρόσωπο. Τί ισχύει για τις νεαρές γυναίκες; Οι γυναίκες ηλικίας 25-30 ετών είναι καλό να μην υποβάλλονται σε μαστογραφία για δύο λόγους: -Ο μαζικός αδένας είναι ακόμη πολύ πυκνός και η εξέταση είναι χαμηλής διαγνωστικής αξίας. -Ο μαζικός αδένας σε αυτή την ηλικία είναι πιο ευαίσθητος στην ακτινοβολία και πρέπει να αποφεύγεται αυτή εάν δεν συντρέχουν σοβαροί λόγοι. Οι νεαρές γυναίκες χωρίς οικογενειακό ιστορικό μπορούν να κάνουν κλινική εξέταση και υπερηχογράφημα μαστών. Κάθε πότε πρέπει να επαναλαμβάνεται; Μετά την ηλικία των 40 ετών, οι γυναίκες πρέπει να υποβάλλονται σε μαστογραφία κάθε χρόνο, καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα, αν στο μεταξύ αναπτυχθεί κάποια κακοήθεια, να εντοπιστεί σε πολύ αρχικό στάδιο και να αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής. Ποιά μέρα του κύκλου πρέπει να γίνεται; Απαγορεύεται η γυναίκα να υποβάλλεται στην εξέταση κατά τη 2η φάση του εμμηνορρυσιακού της κύκλου, δηλαδή τις 10-15 ημέρες πριν από την επόμενη έμμηνο ρύση. Επειδή ο μαστός αρχίζει να διογκώνεται μετά την ωορρηξία, μπορεί να υπάρξουν ψευδή ευρήματα. Συνιστάται, η μαστογραφία να γίνεται μεταξύ της 4ης και της 10ης ημέρας του κύκλου, μετρώντας από την πρώτη ημέρα που εμφανίστηκε η έμμηνος ρύση και όχι από το τέλος της περιόδου. Αρκεί η μαστογραφία για να ελεγχθεί ο μαστός; Η μαστογραφία είναι σαφώς η μέθοδος εκλογής για τον έλεγχο του μαστού και μπορεί κατά περίπτωση, ο γυναικολόγος σας, να συστήσει επιπλέον υπέρηχο μαστών ή μαγνητική τομογραφία μαστών. Σημαντικό ρόλο στον έλεγχο των μαστών παίζει επίσης η αυτοεξέτασή τους. Ενημερωθείτε από το γυναικολόγο σας για τον σωστό τρόπο αυτοεξέτασης και βάλτε την στη μηνιαία ρουτίνα σας. Γενετικός- γονιδιακός έλεγχος για καρκίνο μαστού/ωοθηκών- Πότε έχει ένδειξη; Σε γυναίκες που κατατάσσονται στην κατηγορία υψηλού κινδύνου επιβάλλεται να γίνεται γονιδιακός έλεγχος προκειμένου να βρεθεί πιθανή γενετική προδιάθεση. Ελέγχονται τα γονίδια BRCA1, BRCA2, ενώ πρόσφατα μπόρεσε να αποκωδικοποιηθεί και το BRCA3. Ποιές γυναίκες έχουν ένδειξη για έναν τέτοιον έλεγχο; Αυτό θα το καθορίσει ο ειδικός μαστολόγος/γυναικολόγος που θα πρέπει να πάρει λεπτομερές ιστορικό. Κάποιες σημαντικές κατευθυντήριες πάντως για να θέσει κανείς την ένδειξη είναι οι εξής: Να υπάρχει στην οικογένεια (από την πλευρά του πατέρα ή της μητέρας) μία από τις εξής περιπτώσεις: – Τρείς γυναίκες με καρκίνο μαστού ανεξαρτήτως ηλικίας. – Δύο γυναίκες με καρκίνο μαστού εκ των οποίων η μία να έχει ασθενήσει πριν από τα 51 της. – Μία γυναίκα με καρκίνο μαστού και μία με καρκίνο των ωοθηκών. – Δύο γυναίκες με καρκίνο ωοθηκών. – Μία γυναίκα και ένας άνδρας με καρκίνο μαστού. – Μία γυναίκα με καρκίνο ωοθηκών και ένας άντρας με καρκίνο μαστού. – Μία γυναίκα με καρκίνο μαστού πριν τα 36 της. – Μία γυναίκα με αμφοτερόπλευρο καρκίνο μαστού που ασθένησε πριν τα 51 της. . – Μία γυναίκα με καρκίνο μαστού και καρκίνο ωοθηκών.
